Als leidinggevende kom je vroeg of laat in aanraking met conflicten en weerstand. Het goede nieuws? Met actief luisteren kun je vaak meer bereiken dan je denkt. In dit artikel leer je hoe je actief luisteren inzet om weerstand in je team te begrijpen én op te lossen.

Wat is actief luisteren bij conflicten?

Actief luisteren betekent meer dan alleen horen wat iemand zegt. Je richt je op de woorden, toon, en emoties die schuilgaan achter wat er gezegd wordt. Bij conflicten gaat het niet alleen om de oppervlakte, maar vooral om wat eronder zit.

Bijvoorbeeld: Een teamlid dat boos reageert op een nieuwe werkwijze kan eigenlijk onzeker zijn over zijn rol. Door actief te luisteren, krijg je dit beter boven tafel.

Waarom ontstaat weerstand in teams?

Weerstand ontstaat vaak door onzekerheid, gebrek aan vertrouwen of het gevoel niet gehoord te worden. Voorbeelden zijn:

• Veranderingen in de werkwijze (zoals nieuwe software of regels)
• Persoonlijke frustraties (zoals overbelast raken)
• Onuitgesproken spanningen tussen collega’s

Als leidinggevende is het jouw taak om deze lagen te herkennen en bespreekbaar te maken.

De 5 stappen van actief luisteren

1. Luister zonder oordeel
   Laat iemand zijn verhaal doen zonder meteen te reageren of conclusies te trekken. Dit zorgt voor vertrouwen.
2. Stel open vragen
   Vraag door met zinnen als: “Wat maakt dit lastig voor jou?” of “Hoe zie jij het anders?” Dit nodigt uit tot eerlijkheid.
3. Samenvatten wat je hoort
   Herhaal wat je denkt te begrijpen: “Als ik het goed begrijp, voel je je niet betrokken bij de beslissingen?” Dit toont empathie.
4. Let op lichaamstaal en toon
   Iemand zegt misschien dat alles prima is, maar kijkt gespannen of ontwijkt oogcontact. Signalen die je serieus moet nemen.
5. Check de onderliggende zorgen
   Vraag naar wat níet gezegd wordt. Bijvoorbeeld: “Zijn er zorgen waar je je nog niet comfortabel mee voelt om te delen?”

Hoe herken je de onderliggende zorgen?

Weerstand wordt vaak verpakt in oppervlakkige argumenten. Een medewerker kan zeggen: “Dit werkt niet!” terwijl hij eigenlijk bang is om fouten te maken. Kijk naar signalen zoals:

• Vermijding (niet reageren op vragen)
• Irritatie (kortaf of boos)
• Overdreven defensief gedrag

Door actief te luisteren, kun je deze diepere lagen blootleggen en bespreekbaar maken.

Praktische voorbeelden: omgaan met weerstand in de praktijk

Voorbeeld 1: Nieuwe regels
Een medewerker protesteert tegen een nieuwe werkwijze. Stel open vragen, zoals: “Hoe zou jij dit aanpakken?” of “Welke zorgen heb je over deze verandering?” Vaak ontdek je dat het om onzekerheid gaat over de eigen vaardigheden.

Voorbeeld 2: Persoonlijke spanningen in het team
Een teamlid klaagt over een collega. Vraag door: “Wat zou je van hem of haar nodig hebben om beter samen te werken?” en nodig beide partijen uit voor een gesprek.

Veelgemaakte fouten bij conflicten oplossen

• Te snel reageren: Als je meteen een oordeel velt, voelt de ander zich niet gehoord.
• Focus op de oplossing in plaats van het probleem: Begrip tonen is vaak effectiever dan meteen actie ondernemen.
• Het vermijden van het gesprek: Weerstand lost zich niet vanzelf op. Actief luisteren vraagt om proactief handelen.

Jouw rol als leidinggevende in conflictmanagement

Als leidinggevende kun je meerdere petten op hebben, zoals die van een coach. Met actief luisteren geef je het goede voorbeeld. Je laat zien dat je om je team geeft en creëert een veilige omgeving voor open gesprekken.

Interessante cijfers:

“70% van de conflicten op de werkvloer ontstaat door slechte communicatie.” Met actief luisteren maak jij het verschil in je team!

“Medewerkers voelen zich 4,6 keer meer betrokken bij hun werk als ze zich gehoord voelen door hun leidinggevende.” Dit is jouw kans om te groeien als leider.

Actief luisteren bij conflicten vraagt om tijd, geduld en de juiste vragen stellen. Maar als je dit goed doet, bouw je niet alleen vertrouwen op, je lost ook weerstand en conflicten op een natuurlijke manier op.

Wil je weten welke vragen jij jezelf kunt stellen voordat je een beslissing neemt die mogelijk weerstand of conflict oproept? Stuur me dan nu een email via onderstaande knop en ontvang mijn PDF met 13 vragen om je hierbij te helpen.

Deel met je netwerk